Om de grondlegger van de osteopathie Andrew Taylor Still te citeren:"Daar waar weefsels goed beweeglijk zijn, krijgt ziekte geen kans". Ieder mens bezit het vermogen tot zelfgenezing; snij ik me vandaag in mijn vinger, zal dit sneetje volgende week weer hersteld zijn. Om dit herstel tot stand te brengen zijn stoffen nodig; om de benodigde stoffen op de plaats van bestemming te krijgen is een transportsysteem nodig en ook een informatiesysteem.
In ons lichaam is dit resp. het vaatstelsel (zowel aanvoer, als afvoer) met als motor het hart en het zenuwstelsel (het onwillekeurig zenuwstelsel reguleert de variabele diameter van de bloedvaten) samen met het hormoonstelsel (regulerende functie op stofwisseling bovendien ook nog van het vaatstelsel afhankelijk voor transport). Bewegingsverliezen hebben hier een negatieve invloed op; zowel mechanisch als ook door een verslechterde regulatie door het onwillekeurig zenuwstelsel. Dit leidt natuurlijk niet altijd direct tot klachten; het lichaam heeft vele mogelijkheden tot compensatie.
Niemand zit anatomisch gezien perfect (symmetrisch) in elkaar; dit hoeft ook niet, omdat we dat prima kunnen compenseren (mits de asymmetrie niet veel te groot is natuurlijk); zo nu en dan lopen we wat averij op en moet dit mechanisme nog meer aangesproken worden; we functioneren echter nog steeds klachtenvrij; in de loop van het leven hopen deze invloeden zich steeds meer op (de veroudering gaat sowieso door) en zal een aantal compensaties een min of meer blijvende structurele verandering veroorzaken (adaptatie).
De negatieve invloeden blijven meestal niet alleen op zichzelf bestaan, maar veroorzaken allerlei reacties die op hun beurt ook weer een negatieve invloed kunnen hebben; deze reacties kunnen zich als het ware voortplanten door het lichaam; binnen de osteopathie noemen we dit fenomeen een oorzaak-gevolgketen.

Op momenten dat de belasting in welke vorm dan ook toeneemt, mechanisch (zwaarder- of ander werk, sport, kluswerk), psychisch of wellicht chemisch (voeding, medicijnen, milieuvervuiling of verslechterde uitscheiding/reiniging) kan het gebeuren dat ons compensatie systeem het niet meer trekt (decompensatie), we krijgen klachten. Deze klacht is dus het gevolg van een verhoogde belasting welke inwerkt op een mens met een verlaagde belastbaarheid; het is uiteraard belangrijk om deze situatie van verhoogde belasting onder de loep te nemen (is de werkhouding juist?, neem je voldoende rust, is je hardloop-techniek wel goed?, je schoeisel?, je voeding? etc.); dit alleen is echter vaak niet genoeg om van je klacht af te komen, of als dit al lukt, klachtenvrij te blijven; ook de kant van de belastbaarheid moet onderzocht worden, welke oorzaak-gevolgketen heeft geleid tot dit verzwakte deel van je lichaam.
Op dit laatste heeft de osteopaat zich uitermate toegelegd; dit is dan ook de reden dat je iemand totaal onderzoekt, om in het gehele lichaam schakels op te sporen van de oorzaak-gevolgketen welke heeft geleid tot de specifieke klacht.